Dla kogo ustawa frankowa?

Choć prezydencki projekt przewalutowania kredytów we frankach nie zakłada jakichkolwiek obostrzeń dotyczących wysokości zarobków zadłużonych osób, jednak wiele wskazuje na to, że pewne ograniczenia znajdą się w ustawie. W ostatnich dniach zasugerował to wicepremier i minister rozwoju Mateusz Morawiecki.

Chodzi o wskaźnik zadłużenia w stosunku do dochodu. Przewalutowanie kredytów umożlwiające łatwiejszą i tańszą spłatę miałoby przysługiwać tylko tym zadłużonym, którym rata pochłania określoną część pensji, np. połowę. Nie wiadomo jeszcze, jak wysoki miałby być to procent – 40, 50, a może nawet 60 procent miesięcznego wynagrodzenia. Minister rozwoju ze swoją propozycją wyszedł już do Kancelarii Prezydenta.

Dla Morawieckiego najważniejsze jest to, by ustawa objęła przede wszystkim tych, którzy są w największej potrzebie, nie zaś osoby, które zaciągając kredyty we franku np. prowadziły inwestycje. Jak mówił wicepremier w TVP Info, na ustawie powinni skorzystać tylko ci, którym znacznie podwyższona od roku rata uniemożliwia normalne funkcjonowanie i jest zbyt dużym obciążeniem dla domowego budżetu.

To, czy zapis zgodny z życzeniem wicepremiera znajdzie się ostatecznie w ustawie, nie jest jeszcze przesądzone. Maciej Łopiński, minister w Kancelarii Prezydenta wskazuje na inny aspekt sprawy. Jego zdaniem wszyscy – zarówno ubożsi, jak i bogatsi – w równym stopniu ulegli zbyt silnym i ryzykownym zachętom do skorzystania z kredytu. Ani państwo, ani profesjonalne podmioty rynkowe nie zapewniły w tej sprawie wystarczających i należnych konsumentom informacji i wsparcia, zatem ustawa nie powinna różnicować frankowiczów aż w takim stopniu.

Projekt Kancelarii Prezydenta zakłada przewalutowanie kredytów na preferencyjnych warunkach niemal wszystkich wnioskujących frankowiczów. Nie obejmie jedynie przedsiębiorców. Te „preferencyjne warunki” to nie forsowany przez zadłużonych kurs franka z dnia zaciągania kredytu, lecz tzw. kurs sprawiedliwy, opierający się na różnicy między sumą faktycznie spłaconych rat, a sumą rat, które frankowicz spłaciłby, gdyby podczas zaciągania kredytu zdecydowałby się na rodzimą, a nie obcą walutę. Różnicę będzie się dodawało do kwoty pozostałej do spłaty, bądź od niej odejmowało.

W założeniach Kancelarii nie ma także żadnych ograniczeń dotyczących powierzchni kredytowanego domu lub mieszkania oraz relacji poziomu raty do miesięcznego wynagrodzenia. Prezydenccy ministrowie podkreślają jednak, że koncepcja znajduje się w wersji roboczej, nic nie stoi więc na przeszkodzie, by poddawać ją dalszym dyskusjom i poprawkom.